donderdag 1 oktober 2009

Platenmaatschappijen proberen tij te keren

De afgelopen week heeft een klasgenoot mij doorverwezen naar een artikel op http://www.z24.nl. Het was een opvallend stuk waarin stond dat de platenmaatschappijen een goed middel hadden gevonden tegen het vrij verspreiden van muziek, namelijk: het laten sponsoren van je album.

Het artikel betrof het nieuwe album van Mariah Carey. De opnamekosten van het album (zo'n 4,5 miljoen!), zou door middel van sponsoring vóór de officiële release al terug verdient zijn. De platenmaatschappij van Mariah Carey, Island Def Jam, heeft verscheidene merken en bedrijven benaderd om hun reclame kwijt te kunnen in het albumhoesje, zogenaamde 'Product Integration'.

Het bijgeleverde boekje, waar de meeste artiesten foto's en/of lyrics van songs in plaatsen, zit nu vol met reclame en een heus mini-magazine van modeblad Elle.Volgens hen een goede oplossing voor het stimuleren van de verkoop van fysieke muziek.

Nou vraag ik mij af: hoe ver wil je gaan? Je wil als artiest je muziek/kunst aan mensen laten horen en het is mooi meegenomen wanneer mensen het zó goed vinden dat ze er iets voor willen betalen. Kijk maar naar de actie van Radiohead rondom het album 'In Rainbows'. Als je het mooi vind, en je wil de artiest steunen, kun je zelf bepalen hoeveel je voor de cd wil betalen.

Nu is het dus puur de bedoeling om zoveel mogelijk geld te verdienen aan Mariah Carey's album. Opzich niet een nieuwe wending voor de platenindustrie, maar wel een opvallende. In de plaats van de nieuwe mogelijkheden van de huidige technologie en communicatie te benutten, werkt men nog steeds zo hard mogelijk tegen. De conservatieve platenindustrie probeert koste wat kost de oude gang van zaken en het grote geld verdienen in stand te houden. Tuurlijk kun je van Mariah Carey geen innovatieve en artistieke acties meer verwachten, maar in mijn ogen is ze een echte sell out.

Toch wil ik iets positiefs melden over dit fenomeen. Dergelijke cd-sponsoring kan voor kleine, niet commerciële platenmaatschappijen en labels heel handig zijn. Relatief nieuwe en jonge artiesten met een krap budget kunnen uit samenwerkingen met kleine bedrijven/winkels/instellingen veel voordeel halen. Ik zeg niet dat nieuwe bandjes zich moeten koppelen aan een merk als Mcdonalds, maar bijv. een rockbandje die een goede samenwerking aangaat met een lokale kleding- of sportzaak lijkt mij een goede vorm van marketing. Beide partijen hebben de kans zichzelf te promoten en steunen elkaar daarbij.

In eerste instantie gaat het idee van cd-sponsoring er bij mij niet in. Het idee dat schatrijke artiesten en platenmaatschappijen nieuwe manieren zoeken om nóg meer geld binnen te halen, of de verloren centen aan de internetcultuur weer terug te verdienen vind ik ronduit belachelijk. Ik ben echt van mening dat het niet de bedoeling is om zoveel geld uit kunst te halen. Muziek is gewoon geen fastfood. Wanneer je het idee van cd-sponsoring goed toepast op kleine, beginnende artiesten en platenmaatschappijen, vind ik het een heel ander verhaal. Het kan deze partijen veel steun bieden in een werkveld waar je nu eenmaal ontzettend hard moet werken om er van te kunnen leven.

Tijd voor verandering

Downloaden en file-sharing doet de muziek-industrie de das om. Dit is de eenrichtingstheorie die platenmaatschappijen van de oude garde gebruiken om de teruglopende verkoopcijfers te verklaren. Deze conservatieve platenmaatschappijen proberen dan ook wanhopig de nieuwe technologische ontwikkelingen tegen te gaan en te jagen op 'criminelen' die massaal hun 'producten' stelen.

Een hedendaags populaire activiteit als het downloaden van muziek, waar wereldwijd meer dan 50 miljoen mensen(!) aan mee doen, valt volgens de eerder genoemde platenmaatschappijen onder piraterij. Bewust zouden auteursrechten worden geschaad voor eigen gewin. Maar kun je dit wel zo stellen? Zijn al die miljoenen mensen bewust bezig met het kapotmaken van de muziekindustrie en de artiesten?

Ik denk van niet. We leven in een informatiemaatschappij met aanstormende technologische ontwikkelingen. Deze nieuwe ontwikkelingen zorgen ervoor dat muziek altijd, overal en (meestal) gratis te verkrijgen is. De moderne consument pikt deze ontwikkelingen op en maakt hier natuurlijk gebruik van. Ze staan in contact met elkaar, ze wisselen muziek uit, discussiëren hierover, ontdekken nieuwe muziek en hoeven niet meer die belachelijk hoge prijs te betalen voor een cd.

Of die muziek allemaal zo 'gratis' is, is ook nog maar te betwijfelen. Mensen betalen handen vol geld aan computers, modems, software en hun internetproviders. Daarbij komt de kwaliteit van de gedownloade muziek, lang niet in de buurt van een cd of vinyl.
Consumenten hebben dus liever digitale muziek met een slechte kwaliteit dan dat zij bakken met geld uitgeven aan peperdure cd's.

Dit maakt toch wel duidelijk dat het probleem niet alleen in de financiële kant zit. Waarom willen mensen niet meer zoveel geld betalen voor een cd? Een cd is inmiddels ouderwets geworden. Net zoals de opkomst van vinyl naar cd zoveel angst opwekte bij de grote maatschappijen, brengt de digitale vorm dat nu weer.

De opkomst van de cd, die vinyl de das om zou doen, wekte grote angst op bij platenmaatschappijen. Vinyl deed het immers goed en er werden miljoenen dollars mee verdiend. Fabrieken die miljoenen opbrachten met vinyl moesten ineens worden vervangen, zodat men cd's kon gaan maken. Pas wanneer het voor de grote heren duidelijk was, dat er met cd's nóg meer geld verdiend kon worden, gingen zij ermee in zee. Meer geld in zicht!

Nu komt er een weer een fenomeen op (downloads & filesharing), waardoor de maatschappijen hun 'oude' manier van werken niet meer kunnen uitvoeren. In plaats van deze ontwikkeling te ontarmen en zich aan te passen en te innoveren, gaan ze er fel tegenin. Miljoenen consumenten worden uitgemaakt voor criminelen en worden voor de rechter gesleept, terwijl zij al jaren lang over de rug van hun artiesten miljoenen binnen halen. Wie is er nou de crimineel? Keihard profiteren van andermans talent wordt blijkbaar getolereerd en nieuwe vormen van ontspanning en vermaak, zoals het delen van kunst (muziek) met andere liefhebbers wordt gezien als een misdaad.

Muziek is geen product; het is een dienst en een vorm van entertainment. Misschien zouden de maatschappijen hier bij stil moeten staan, om ook voor hen de lol in het werk te houden. Muziek hoort iets moois en iets leuks te zijn en voor iedereen toegankelijk. Grote maatschappijen zijn 'only in it for the money' en hiermee verpesten zij de kunst. Platenmaatschappijen hebben zichzelf jaren lang wijs gemaakt dat juist zij de muziek-industrie zijn. In een razend tempo worden zij nu vervangen door de consument en de artiest. Binnenkort hebben deze laatstgenoemden het voor het zeggen en als de platenmaatschappijen zich niet snel aanpassen en een nieuwe, creatieve manier van werken vinden, passen zij niet meer thuis in deze industrie.

“The party is over. Try this: innovate, adapt, or die.” David Yusek, The future of music